Verkiezingspollenallergie

Last van tranende ogen en gesnotter? Een gevoel van verkoudheid, ook al is het midden augustus? D.R. Lynx weet waar u last van heeft: acute verkiezingspollenallergie. Mijn advies? Probeer zoveel mogelijk het inhoudsloze gegooi met verzonnen zetelaantallen en fictieve coalities te mijden, en neem dagelijks een frisse duik als het kan. Ja, het is dit jaar goed raak. Nog voor dat het verkiezingsallergieseizoen goed is begonnen, hebben Maurice de Hond&co met hun haast dagelijkse pollen de aandacht van heel Nederland op hun gevestigd. Een vraag die hun niet bezighoudt, is wat die verkiezingen dan betekenen voor de werkenden in dit land. 

Eigenlijk was het idee hier met iets meer analyse een beetje tegengif te geven voor de stroom redelijk inhoudsloze zetelaantallen die de verschillende pollbureaus produceren. Een goedkope sneer naar Maurice de Hond kan ik echter niet laten. Wat een aap. Is dit de man die precies analyseert hoe de Nederlander denkt? Eind vorige eeuw adviseerde hij ons massaal in de Nieuwe Economie te stappen. Het was de tijd dat een gemiddeld gebakken lucht bedrijfje, dat nooit winst had gemaakt, enorme kapitalen kon aantrekken. Maurice de Hond had prachtige gouden bergen voorspeld. Daartoe richtte hij met anderen een investeringsbedrijf op, Newconomy. 

De bomen groeiden tot in de hemel, totdat rond het klappen van de internetbel in 2000 over Maurice z’n bedrijfje bekend werd dat het creatief was gaan boekhouden. Einde verhaal, Maurice de laan uitgestuurd. En dan laatst was hij op TV, hij was bezig met een supermoderne school vernoemd naar Steve Jobs, waar kinderen de godganse dag achter een computer zouden gaan zitten. Anders laten we kinderen weer eens kinderen zijn, ofzo. Kortom, Maurice de Hond is een aap, maar dankzij onze onvolprezen media, mogen we de hele tijd naar zijn gebeuzel luisteren.

Vertrouw mij, ik ben Maurice?

Maar even terug naar het begin. Al die cijfertjes die de pollgoden produceren zijn een ding an sich geworden. Ze worden aanbeden: de zetelaantallen van Maurice de Hond zijn de wil van het volk. Dat is best storend, op z’n zachts gezegd. Met onze huidige ‘democratie’ is redelijk wat mis, om te beginnen dat we slechts om de vier jaar om onze mening worden gevraagd. De Hond meent hier een corrigerende rol in te kunnen spelen. Echter, hij en de zijnen zijn commerciële beunhazen met een anti-wetenschappelijke methodiek. Wat dit betreft kunnen we hen dus gewoon niet vertrouwen, en is het eerder een bedreiging dan een aanwinst. Sowieso; commercie die de wil van het volk meet? WTF?!

Bovendien wordt net gedaan alsof de verkiezingen allesbepalend zijn. Dat is niet zo. De zetelaantallen zeggen ook niet alles over de steun van kiezers voor de respectieve partijen. Zo had de PvdA jarenlang de bonus dat ze de grootste waren, waardoor mensen PvdA geregeld stemden om rechts uit het zadel te wippen. Wilders had de vorige twee verkiezingen  voor een belangrijk deel de tegenstem. Veel mensen die het bepaald niet eens waren met wat hij dacht, of überhaubt wist wat dat was, stemden op hem. 

Wat veel belangrijker is, is hoe werkers al dan wel of niet  opkomen voor hun rechten. De richting van de politiek en het land wordt namelijk bepaald door de eeuwige touwtrekwedstrijd tussen werkers en bazen. De meeste interessante vraag is dan ook wat de verkiezingen betekenen voor de sociale strijd. Een overwinning van een grote linkse partij heeft echter geen duidelijke van te voren bepaalbare uitkomst op de strijd. Verschillende dingen spelen op hetzelfde moment, laten we ze overwegen.

Als de SP wint kan dat werkers, studenten ed. het gevoel geven dat verandering en vooruitgang mogelijk is, en hen zo vertrouwen geven om ook op de werkvloer en op straat aan de slag te gaan voor vooruitgang. Maar net zo goed kan men dan gaan wachten tot de SP het in Den Haag wel voor hen gaat regelen. Driekwart van de stemmen lijkt echter te gaan naar partijen als de PvdA en rechts daarvan, oftewel, bezuinigingspartijen. Wat dan als de SP niet in de regering komt? Teleurstelling, omdat het toch niet blijkt te kunnen, weg hoop? Of gaan ze een harde oppositie voeren die de strijd aanjaagt? En wat dan als ze wel in de regering komen? Een SP die rechts beleid uitvoert zou desastreus zijn; het enige landelijk herkenbare teken van echt links zou dan ten overstaan van de werkenden verraad plegen. Lokaal regeert de SP al mee en heeft bepaald niet altijd fris links beleid uitgevoerd.  En links beleid? Met wie dan, de PvdA? Dat zijn niet eens lafhartige reformisten meer; het zijn stomweg sociaalliberalen. Bovendien, naast rechts zijn ze inmiddels ook gewoon klein. Het is kortom, een duvels probleem. Voor alles valt wel het tegendeel te noemen. Maar toch is dit de relevante vraag.

Twee voorbeelden. Het meeste recente voorbeeld dateert van 2006. Toen won de SP ook en kreeg 25 zetels. Ze kwamen niet in de regering, wat tot desillusie onder de werkenden leidde. Tegelijkertijd zat de PvdA in de regering, en wilde de SP niet te hard oppositie voeren, uit angst dezelfde PvdA als toekomstige coalitiepartner teveel in het harnas te jagen. Het resultaat was – kort door de bocht - een vleugellamme SP, wat zeker heeft bijgedragen aan de algemene neergang van de strijd in dit land.

Het tweede voorbeeld dateert van rond de zelfde tijd, maar uit Italië. De Heropgerichte Communistische Partij Rifondazione drukte rondom 2001 het opzwepende radicalisme van die tijd uit. Hun goede verkiezingsresultaten steunden werkers en activisten in de strijd. ‘Een andere wereld is mogelijk’ werd stuk concreter en hier is dus een uitgesproken positieve rol gespeeld,  niet in de laatste plaats omdat de partij zich mengde in de strijd en harde oppositie voerde. Toen Rifondazione een paar jaar later in een centrumregering ging zitten en zo oorlog en bezuinigingen steunde was dat echter een zware klap voor de beweging in Italië. 

Het is dus erg moeilijk te zeggen. Mijn gevoel is dat de aankomende overwinning van de SP een positieve bijdrage zal zijn aan de strijd. Dat meer mensen het gevoel gaan hebben dat er meer onder de zon is dan het vrijemarktfundamentalisme van Rutte. Een ander fraai feit is dat welke regering er dan ook komt, het een waarschijnlijk een instabiele zal zijn, waar dus in principe eenvoudiger concessies van te verkrijgen zijn. Maar zullen we kunnen vechten voor vooruitgang of vechten tegen achteruitgang, zoals we al jaren doen, onder de komende regering? Zal de komende regering breken met de bezuinigingslogica, met de vrijemarktlogica enzoverder? Dat laatste betwijfel ik eerlijk gezegd. Maar één ding is duidelijk: het gaat afhangen van wat we zelf doen. De mogelijkheden worden groter, en met een beetje mazzel, heeft de FNV ook op tijd z’n zaakjes weer een beetje op orde. We zullen moeten vertrouwen op eigen kracht, en niet wachten tot die of gene het voor ons regelt in Den Haag.

Mocht iemand hier totaal anders over denken, zet het dan hier onder in een commentaar of email rodelynxblog@gmail.com.