DEZE SITE IS VERHUIST

zaterdag 8 maart 2014

Overname Krim: het etnische argument klopt niet

In de media wordt samen met andere redenen keer op keer herhaald dat 'de meerderheid van de Krimbewoners etnisch Rus is' en dat die zich daarom willen aansluiten bij Rusland. Het is pijnlijk dat de media, die zo zijn best doet nu eens wel kritisch te zijn, met hun ongefundeerde etnische logica de legitimiteit van Poetins politiek versterkt.

De media gaan voorbij aan een aantal elementaire vragen die men hierbij zou moeten stellen. Een goede vraag zou al zijn: is Rusland dan het land waar de etnische Russen wonen? Als we even verder 'Rus' niet problematiseren, dan blijkt dat 'Rusland' zelf een lappendeken is van volkeren. De meerderheid van de inwoners in Rusland is 'Rus', maar een grote minderheid behoort tot één van de 158 minderheden. Er zijn Turkse volkeren, Mongoolse volkeren, Kaukasische volkeren, enzoverder. Zo is het in de verbeelding typisch Russische Siberië in meerderheid bevolkt door Turkse volkeren.

In Rusland wonen de meeste etnische Russen in het westen van dat land. Andere etniciteiten zijn ook weer geconcentreerd in bepaalde delen van Rusland, soms 'autonome republieken'. Door het enorme deel van de wereld dat nu Rusland heet hebben zich door de eeuwen vele volksverhuizingen en wereldrijken een weg gebaand. Dat heeft zijn sporen achtergelaten. Bijvoorbeeld, dat op een gegeven moment het Mongoolse wereldrijk uiteenviel en of veroverd werd, betekende niet dat alle Mongolen weer uit Rusland terug verhuisden naar Centraal-Azië. Die bleven gewoon wonen waar ze woonden en dat was meestal rond een bepaald gebiedje geconcentreerd.

Het is natuurlijk mensen hun goed recht om zich te verenigen in die of gene staat als ze dat willen. De essentie van de Russische staat is echter imperialisme en verovering. Er heeft zich nooit een volk vrijwillig onderworpen aan een Russische Tsaar, Secretaris-Generaal of President. Er is dan ook veel seperatisme in Rusland dat zich roert om etnische, culturele en religieuze verschillen en zich tegen de onderdrukking vanuit Moskou verzet.

In de Kaukasus, een onnavolgbaar vermengd gebied, voert de Russische staat al decennia een oorlog tegen seperatisten, met name sinds de 'democratie' werd ingevoerd. 'Grozny', de naam van de hoofdstad van Tsjetsjenië, is ironisch genoeg ook Russisch voor 'ramp'. Poetin ontkent hun recht op zelfbeschikking. Dus hoe kan de etnische samenstelling op de Krim een reden zijn om te zeggen: het hoort niet bij de Oekraïne?

Dan moet je je nog afvragen hoe de Krim Russisch grondgebied is geworden voor 1991. De gebied was onder controle van elkaar opvolgende Islamitische staten, Khanaten genoemd. De laatste machthebber voordat Rusland de macht overnam in 1783 was het Ottomaanse rijk, dat op de Krim een vazalstaat had. Er is bitter gevochten om de Krim in de negentiende eeuw, zoals in de Krim-oorlog waarin tegen de miljoen slachtoffers vielen, de eerste moderne oorlog. Het gebied was dus betwist.

afbeelding: Roger Fenton, The valley of the shadow of death. Dirt road in ravine scattered with cannonballs. Roger Fenton was een van de eerste oorlogsfotografen.

Hoe de Krim dan echt 'Russisch' is geworden heeft weer te maken met de etniciteit. Want de Krim is een plek in Rusland waar op een volk een genocide is gepleegd. Stalin heeft de Krim-Tataren geprobeerd te vernietigen door deportatie en moord. Daarom kan Poetin nu zeggen: de Krim is etnisch Russisch. Maar wanneer Russische politici dan legitimeren zij hun beleid met de moordpartijen van Stalin. Als Westerse media zeggen dat de Krim etnisch Russisch is, dan legitimeren zij Russisch imperialisme en wassen ze de bloedige geschiedenis van de Krim wit.

Dikwijls valt ook te horen dat de Krim 'per ongeluk' Oekraïens is, want Chroetsjov zou het in een opwelling hebben overgedaan en bovendien niet met de bedoeling dat het vervolgens niet meer onder controle van Moskou zou staan. Dus is het eigenlijk Russisch en het teruggeven draait een historische foutje terug. Die vlieger gaat natuurlijk niet op voor het imperialistische Rusland. Dan kan Rusland immers beginnen met het teruggeven van een flink aantal grondgebieden, waaronder bijvoorbeeld Kaliningrad, het gebied rondom het vroegere Pruissische K¨nigsberg. Dat kan om historische redenen bij van alles horen, Duitsland, Polen, een Baltische staat of het kan onafhankelijk zijn. Het is nu Russisch met slechts de reden dat er in 1945 Russisch tanks rondreden en niet Amerikaanse.

Er is een nòg fundamentelere reden om niet mee te gaan in de 'Russische etniciteit' hype. Alle nationale en etnische verhalen zijn historische lulkoek. Absolute lulkoek. Lulkoek die door nationalistische historici 'wetenschappelijk' wordt gemaakt. Lulkoek om nationale politiek te legitimeren.

'Rus' komt van het oud-Noorse woord voor 'roeispaan'. Varjaagse Vikings trokken langs de Dnjepr en de Wolga het Euraziatische vasteland in tijdens de bloei van de Viking. Waarom diegene die zich in en rond Gwarf vestigden zich 'roeispaan' noemden of zo genoemd werden, dat is een raadsel. In deze streken woonden al geruime tijd Oost-Slavische stammen. Dit is een linguïstische indeling. De Russen slaviseerden. De naam Rus bleef. Varia Oost-Slavische staten werden gesticht die zich nu Rus staten noemden, zoals de staat Kiev Rus en de staat Novgorod.

Eén van die staten was Moskovië, veroverd vanuit Moskou. De Russische staten waren later stuk voor stuk gevallen voor varia legers van de Asiatische steppen, die Khanaten stichtten, waaronder het Khanaat van de Krim, dat een Tataars Khanaat was. Moskovië wist tijdens de achteruitgang en verbrokkeling van de Khanaten zijn macht te vergroten over de andere Rus staten en grondgebied op te slokken van Khanaten en Rus staten. Ivan de verschrikkelijke uit de 14e eeuw noemde zich als eerste Tsaar van Rusland.

'Rus' verhuisde dus als naam vanuit wat nu Oekraïne is naar Moskou. De naam is toegeëigend. En nu beweert de huidige voortzetter van Moskovië, de Russische Federatie, dat er een etnisch probleem is tussen 'Russen' en 'Oekraïners'. Het stoelt niet op het werkelijke historische verloop. Als er al werkelijk die etniciteit is, dan hebben de Russen, dus de bewoners van Oekraïne, een conflict met Moskoviërs. 'Rus' betekent dus in de eerste plaats: bewoner van het grondgebied van Moskou, niet een nationale of etnische aanduiding.

Zo blijkt hoe, de kritische media, al dan niet bewust, bijdragen aan de legitimiteit van het imperialistische Rusland.

In een eerdere versie van dit artikel werd per abuis gesteld dat Gorbatsjov de Krim over had gedaan aan Oekraïne. Dat moet natuurlijk Croetsjov zijn.

donderdag 6 maart 2014

Gemeente laat onderzoekers segregatie in Amsterdam ontkennen

De PvdA in Amsterdam voert campagne tegen 'tweedeling' in de stad. Recent vroeg de gemeente twee 'onafhankelijke' adviesorganen naar tweedeling in de stad. Hun conclusies: het valt allemaal wel mee. Dat is complete onzin. Het onderzoek is tamelijk dubieus en werpt de vraag op waarom men tot deze conclusie is gekomen. Verder is het nog maar de vraag of de PvdA dan werkelijk die tweedeling aan gaat pakken.

Lees hier de verbeterde versie op socialisme.nu

Etnische segregatie in Amsterdam. Afbeelding uit 2012 via Dutch Amsterdam
Als je net als ondergetekende opgegroeid bent in een achterstandswijk in Amsterdam, in mijn geval de Molenwijk in Noord, dan kunnen je ogen het rapport niet geloven. Het is dan ook geen wonder dat zelfs de PvdA stadsdeelsvoorzitter van Nieuw-West, Achmed Baadoud, die eerder werd uitgemaakt voor een 'robotallochtoon' op socialisme.nu, zich geroepen voelt om het rapport tegen te spreken. De cijfers, stelt Baadoud, laten iets geheel anders zien. Amsterdam kent wel degelijk een tweedeling. Dat kunnen vele Amsterdammers beamen. Voor mij gold de overstap vanuit het gekleurde, arme en redelijk gevaarlijke Amsterdam-Noord naar de Universiteit van Amsterdam alsof ik op een andere planeet was beland.

Peter Kwint, kandidaat raadslid voor de SP in Amsterdam, maakt gehakt van de methodiek van de onderzoekers. Door op stadsdeelniveau de stad te bekijken worden verschillen relatief kleiner. Behalve dan dat Noord, Nieuw-West en Zuid-Oost nog steeds kansloos afsteken dan. Maar bijvoorbeeld stadsdeel Oost kent arme buurten zoals de Transvaalbuurt, en rijkere buurten als Watergraafsmeer. Door dit uit te middelen kunnen de onderzoekers zeggen dat het allemaal wel meevalt.

Kwint legt de vinger op de zere plek, als hij zoekt naar de politiek motivatie van dit onderzoek. VVD en D66 reageerden enthousiast op dit onderzoek en vinden ook, in lijn met het onderzoek, dat men beter niet kan spreken van tweedeling. Dit zijn ook de partijen die het meest willen bezuinigen op voorzieningen tegen armoede en de sociale huur het hardst willen slopen. Kwint laat hier de PvdA en Groenlinks buiten schot. De eerste partij is hier al sinds jaar en dag aan de macht en de tweede partij is sinds 2006 aan de macht. Sinds 2010 doen ze het samen met de VVD. Samen hebben deze partijen een groot belang bij het goedpraten van de huidige situatie. Samen hebben deze partijen de afgelopen jaren ook de nodige neoliberale bezuinigingen en hervormingen doorgevoerd in Amsterdam.

Desalniettemin is het dus creatief met cijfertjes spelen voor politiek gewin. Het doet terugdenken aan een eerder omstreden onderzoek. Wilders huurde een paar maanden geleden een bureau in om te kijken of Wilders gelijk had in zijn houding ten opzichte van de Euro en Europa. Het bureau concludeerde dat Wilders gelijk had. Nu concluderen deze gemeenteadviesbureau's, die direct of indirect op de loonlijst van de gemeente staan, dat het beleid van de stad helemaal dus niet zo erg is geweest en zeggen impliciet dat er dus nog wel wat af kan.

Het opmerkelijke is dat de gemeente Amsterdam ook jaarlijks een statistisch werk produceert, genaamd 'Amsterdam in Cijfers'. Amsterdam in Cijfers 2013 is 600 pagina's en laat uitgebreid zien hoe groot de verschillen zijn van wijk tot wijk als het gaat om werkloosheid, etniciteit, enzovoort: het toont onomstotelijk aan dat Amsterdam een zeer verdeelde stad is. Burgermeester van der Laan noemde het in het voorwoord een 'toetssteen voor wie de toekomst wil helpen vormgeven'. Van der laan mag dan wel uitleggen waarom hij deze charlatans heeft ingehuurd van gemeenschapsgeld, de cijfers lagen er immers al, correcter en duidelijker.

Alle politieke partijen behalve de SP en een aantal kleine linkse partijen bagatelliseren bovendien de problemen waar veel Amsterdammers uit de werkende klasse mee worstelen. Die 'tweedeling' komt in de praktijk neer op concrete problemen voor concrete mensen. Wie voor een dubbeltje geboren wordt, wordt nooit een kwartje, is het gezegde. Dat gaat telkens meer op voor Amsterdammers uit achterstandswijken. Uiteraard zijn er mensen die wél vooruit kunnen. Maar vele, vele Amsterdammers raken in een negatieve spiraal. Ze hebben dan typisch meerdere van deze problemen: geen goed diploma, werkloosheid of geen goed werk, uitzichtloosheid, hele en halve criminaliteit, drank en of soft/harddrugsproblemen, weinig steun van de familie die ook genoeg problemen heeft, voornamelijk slechte voorbeelden om je heen, enzoverder. Vooral als je opgroeit als een werker van buitenlandse afkomst drukt wonen in een buurt als Osdorp je letterlijk omlaag. En dan zeggen deze onderzoekers, die ongetwijfeld een dik salaris hebben en ergens in een mooie veilige blanke buurt wonen, dat deze mensen zich eigenlijk niet zo aan moeten stellen. Dat is een belediging en in strijd met de werkelijkheid.

Achmed Baadoud lijkt heel scherp in zijn kritiek. Hij accepteert de methodiek van de onderzoekers, maar, a la. Het probleem moet bij de naam genoemd worden, niet ontkend, stelt hij. “Dit is politiek, de keuzes zijn gemaakt door de politiek, de gevolgen zijn politiek en voor Nieuw-West is het de dagelijkse realiteit. Mag ik het probleem dan alstublieft bij de naam noemen?” Ok meneer Baadoud, maar wie zit er dan sinds mensenheugenis aan de knoppen in Amsterdam? Is dat niet de PvdA? Baadoud zal echter niet de hand in eigen boezem steken. Nee, Nieuw-West, helaas het meest kansloze deel van de stad, is volgens Baadoud een 'emancipatiemachine'. Daarmee is de vraag: wie verkoopt de grootste onzin? De onderzoekers, of Baadoud, die kennelijk in zijn stadsdeel de jongeren zo van straat, hup, in de middenklasse tilt?

De problemen in achterbuurten zijn niet van gister, maar ze worden wel verergerd door politiek beleid en de crisis. Dan heb je het over de sloop van de sociale voorzieningen, achteruitgang van sociale huur, prijsverhogingen (huur, gas en licht, eten), achteruitgang van de werkgelegenheid, en de toenemende segregatie. Kansarme mensen bij elkaar drijven is nu eenmaal om problemen vragen. Juist doordat andere delen van de stad niet meer betaalbaar zijn worden de 'echte' Amsterdammers verdreven uit grote delen van de stad. Nieuw-West is het stadsdeel waar relatief de meeste mensen wonen met ouders geboren in Amsterdam, ironisch genoeg is dit ook een relatief 'buitenlands' stadsdeel. Jordanees wordt nu gesproken in Purmerend, en yuppen (met hun 'r') van buiten hebben de Jordaan overgenomen. In Centrum heeft nog slechts één derde van de bewoners Amsterdamse ouders. Dit is de 'tweedeling', en de politiek is hiervoor de hoofdverantwoordelijke, met name van de eeuwige machtspartij de PvdA.

Maar het gaat verder. Het hele idee van een ongedeelde stad, waar iedereen 'Amsterdammer' kan zijn, is onzin. Een kapitalistische stad is nu eenmaal een gedeelde stad. De maatschappij is gebaseerd op een tegenstelling tussen werkers en kapitalisten en dat zie je juist terug in de stad, van ruimtelijke ordening tot het verenigingsleven. Men wil nogal eens over de schouder meewarig terugkijken naar een soort gouden verleden waarin de stad niet zo verdeeld zou zijn geweest. Dit is echter precies het verleden waarin er nog buurten waren zo ellendig als de Jordaan begin 20e eeuw. Deze wijken worden geromantiseerd in dit verleden, juist omdat ze toen 'puur' zouden zijn geweest, met alleen maar 'echte' Amsterdammers en echte werkers. De wijken waren echter totaal geen pretje om in te leven, het was armoe dood en verderf. Daarnaast geeft hun puurheid juist aan dat Amsterdam ook toen een gedeelde stad was.

Sterker nog, al bij het begin van de bloei van Amsterdam werden plannen gemaakt om de stad bewust te scheiden. Onderdeel van de Derde Stadsuitbreiding van 1609 was het plan om van de Nieuwe Zijde de goede, bourgeois kant van Amsterdam te maken, en van de Oude Zijde de slechte, werkende klasse kant. In alle daar op volgende eeuwen was Amsterdam óók een verdeelde stad. Amsterdam is altijd een verdeelde stad geweest. Zij die praten over een ongedeelde stad proberen met stadsnationalisme de mensen wol over de ogen te trekken. De essentie van Amsterdam is al honderden jaren de heerschappij van de koopman. Gelukkig is er in Amsterdam altijd een onderstroom geweest van radicalen en andersdenkenden. Wij moeten ons niet laten misleiden door wat voor vormen van nationalisme dan ook. En nooit meer stemmen op de PvdA.